Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami? Rodzaje emocji i przydatne ćwiczenia dla najmłodszych

Emocje u dzieci – co warto o nich wiedzieć?

u objawiają się od pierwszych chwil życia. Z początku jednak są manifestowane w sposób instynktowny, poprzez płacz, krzyk czy śmiech. Z czasem, gdy dziecko powoli dorasta, okazuje się, że nie wszystkie zachowania, podyktowane jego stanami emocjonalnymi, są społecznie akceptowalne. Wówczas pojawiają się problemy, a maluch, który nie rozumie, dlaczego to, co dotąd nikomu nie przeszkadzało, wywołuje negatywną reakcję otoczenia, a to utrudnia mu nawiązywanie najprostszych kontaktów międzyludzkich.

Musisz wiedzieć, że im mniejsze dziecko, tym z większą intensywnością będzie reagowało na wszelkiego rodzaju wydarzenia, które z jakiegoś powodu je poruszą (wydarzenia te nie muszą być poważne, a jedynie takie wydawać się maluchowi). Twoja pociecha okazuje też emocje stosunkowo często, choć z czasem uczy się, że aby uniknąć kary czy upomnienia, powinna je dostosować do sytuacji.

Warto pamiętać, że emocje u dzieci mają charakter przejściowy, to znaczy, że bardzo łatwo ulegają zmianie z jednej w drugą (na przykład złość w radość, smutek w entuzjazm). Kiedy emocje biorą górę, najmłodsi mogą mieć problemy z jasnym myśleniem, a także skupieniem na tym, co robią. Napięcie emocjonalne może też sprawiać im problemy innego typu – bardzo zdenerwowane dziecko może się na przykład zacząć jąkać lub zacinać. Jednocześnie nadmiar emocji, z którym dziecko się boryka, a którego nie potrafi opanować, zawsze wpływa na jego interakcje, czy to z rówieśnikami, czy z dorosłymi.

Emocje dziecka – rodzaje

Wyróżniamy rozmaite emocje dziecka. Rodzaje, które najczęściej pojawiają się w młodych ludzi, to:

• złość;
• strach;
• nieśmiałość;
• lęk;
• zawstydzenie;
• żal;
• zadowolenie;
• miłość;
• radość.

Zobacz też:

Radzenie sobie z emocjami przez dzieci: ćwiczenia dla najmłodszych

Jest wiele sposobów na radzenie sobie z przez dzieci. Ćwiczenia, które mogą im pomóc, wcale nie są skomplikowane i łatwo je wprowadzić do codziennego rozkładu . Koniecznie jednak trzeba je wykonywać, by najmłodsi poczuli się w pełni szczęśliwi w swoim otoczeniu. Sprawne nazywanie emocji przez dziecko, a także przekazywanie swoich potrzeb spowoduje, że wzrośnie jego skuteczność w kontaktach międzyludzkich.

Jak ćwiczyć z dzieckiem? Oto kilka sprawdzonych rad:

• porozmawiaj z dzieckiem o emocjach. Zwróć uwagę na to, że każda jego myśl generuje jakieś emocje, a gdy się je wyrazi, zawsze mają one swoje konsekwencje – czasem pozytywne, innym razem negatywne;
• poproś, by dziecko, po obejrzeniu filmu, przeczytaniu książki czy powrocie z wycieczki opowiedziało, jak się czuje. W dwóch pierwszych przypadkach możesz też zapytać, jak czuło się w konkretnych momentach fabuły lub jak czuła się postać z opisywanego przez nie utworu. W ten sposób najmłodsi także uczą się nazywania emocji;
• wraz z dzieckiem wypiszcie emocje na małych karteczkach (niech najpierw dziecko poda te, które zna, Ty możesz je później uzupełnić o te,  o których zapomniało lub dodać nowe, z jakimi chciałabyś je zapoznać). Następnie poskładajcie karteczki tak, by nie było na nich widać, co jest napisane i wrzućcie do miski. Kolejno losujcie po jednej i starajcie się pokazać bez słów wylosowaną emocję (pozostałe osoby muszą odgadnąć, co zostało wylosowane);
• poproście dziecko, by spróbowało w sposób plastyczny przedstawić emocje, które wypisaliście wcześniej na karteczkach. Niech użyje ulubionej techniki – rysunku, malarstwa, kolażu, rzeźby lub, jeśli rysuje na komputerze, grafiki komputerowej.

Jak nauczyć dziecko radzić sobie ze złością?

Czasem mimo wszystko trudno jest powstrzymać emocje. Jak wytłumaczyć dziecku, że nie może za każdym razem uzewnętrzniać wszystkiego, co czuje? To pytanie zadają sobie rodzice zwłaszcza wtedy, gdy ich pociecha nie potrafi sobie poradzić z gniewem. Jak nauczyć dziecko radzić sobie ze ?

Przede wszystkim, trzeba uświadomić młodemu człowiekowi, że złość, sama w sobie, nie jest ani dobra, ani zła. Zwykle nie występuje sama, a w towarzystwie innych uczuć. Jednocześnie sprawia spore trudności, dlatego tak trudno z nią sobie poradzić, zwłaszcza w dziecięcym wieku. Co mogą zrobić rodzice?

• jeśli Twoje dziecko reaguje agresją, spróbuj przekonać je, by powiedziało ci, co czuje. Jeśli jego złość jest spowodowana odmową (na przykład nie zgodziłaś się, by zjadło coś słodkiego), powiedz mu, że zamiast bić czy kopać, może powiedzieć, że jest o to złe;
• podsuń dziecku któryś ze sposobów na uspokojenie nerwów – jeśli czuje, że zbiera mu się na wybuch gniewu, niech weźmie kilka głębokich wdechów bądź policzy do piętnastu. Najczęściej ochota do uzewnętrznienia złości w międzyczasie przejdzie;
• w momencie, gdy dziecko się uspokoi po swoim napadzie gniewu, porozmawiaj z nim o tym, co zaszło;
• informuj dziecko zawsze wtedy,. Z czasem do tego przywyknie i zrozumie, że warto to komunikować, a widząc, że Ty panujesz nad gniewem, samo będzie się starało zachowywać tak samo;
• jeśli Twojemu dziecku uda się uspokoić, stosując podsuniętą przez Ciebie technikę lub na własny, kreatywny sposób, pochwal je lub nagródź.

Zobacz też: